Wat hebben we gedaan?
Beleidsverantwoording per activiteit
In dit tekstvak komen links te staan die rechtstreeks naar de activiteit gaan.
(incl. dotaties en onttrekkingen, bedragen x € 1.000) | ||||||||
Uitkomst 2019 | Begroot | Resultaat | ||||||
Activiteiten in 2019 | Lasten | Baten | Saldo | saldo 2019 | 2019 | |||
Participatie zorg en welzijn | 38.251 | 5 | 38.246 | N | 41.300 | N | 3.054 | V |
WMO voorzieningen | 154.641 | 6.110 | 148.531 | N | 144.092 | N | 4.439 | N |
Beschermd wonen | 83.118 | 1.188 | 81.930 | N | 87.703 | N | 5.773 | V |
Maatschappelijke opvang | 23.953 | 0 | 23.953 | N | 21.417 | N | 2.536 | N |
Jeugdgezondheidszorg en jeugdteams | 44.851 | 1.834 | 43.017 | N | 44.500 | N | 1.483 | V |
Maatwerkdienstverlening en geëscaleerde zorg 18- | 132.134 | 1.437 | 130.698 | N | 125.668 | N | 5.030 | N |
Kinderbescherming en huiselijk geweld | 47.378 | 15.903 | 31.474 | N | 31.761 | N | 287 | V |
Emancipatie | 1.532 | 1 | 1.531 | N | 1.321 | N | 210 | N |
Openbare gezondheidszorg en ambulancedienst | 44.384 | 35.323 | 9.061 | N | 11.066 | N | 2.005 | V |
Vastgoedbeheer | 4.350 | 5.299 | 949 | V | 1.356 | V | 407 | N |
Totaal | 574.592 | 67.101 | 507.491 | N | 507.472 | N | 19 | N |
1. Eigenaarschap, participatie, preventie en vroegsignalering
Participatie en informele hulp
In 2019 waren circa 135.000 van de Haagse inwoners actief als vrijwilliger. Zij zetten zich in voor de stad, hun vereniging en voor (kwetsbare) medebewoners. De gemeente stimuleert, ondersteunt en waardeert inwoners bij hun vrijwilligerswerk. In 2019 is een aantal projecten getemporiseerd in verband met het actualiseren van onder andere de beleidskaders voor vrijwilligers en ouderenbeleid.
Mantelzorgers
Ruim 21% van de Haagse inwoners is mantelzorger. Vanuit de Taskforce mantelzorg worden zij ondersteund met informatie, advies en concrete hulp met professionals van verschillende zorg- en welzijnsorganisaties. We informeren via www.denhaagmantelzorg.nl. Daarnaast biedt de gemeente vanuit de Wmo diverse vormen van ondersteuning, zoals kortdurende ondersteuning of logeervoorzieningen.
Op het vlak van de levensbeschouwelijke organisaties zijn er stappen gezet in de verbinding met de informele zorg en het sociaal domein in de vorm van een advies en een samenwerkingsproject met de JMO.
Seniorvriendelijke stad
Den Haag heeft zich in 2019 als seniorvriendelijke stad gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven, vitaliteit en ontmoeting. De focus lag op preventie. Senioren konden terecht met hun hulp- en ondersteuningsvraag bij ouderenconsulenten, cliëntondersteuning en de Servicepunten XL.
Voor mensen met een beginnend regieverlies en hun mantelzorgers is het Haags Ontmoeten doorontwikkeld. De deelname aan Haags Ontmoeten laat de afgelopen jaren een gestage groei zien. In 2019 deden op maximaal 44 locaties circa 2.900 senioren mee (ter vergelijk: 1.700 deelnemers in 2017).
In het kader van een gezonde leefstijl en weerbaarheid zijn met 9 thema-diners bijna 1.000 senioren bereikt. Ook zijn er 23 sportieve activiteiten georganiseerd en zijn er meer dan 750 senioren getraind in het vergroten van de weerbaarheid op het gebied van babbeltrucs en inbraakpreventie.
Toegankelijkheid
De regeling Toegankelijkheid (RIS 295988) is ook in 2019 ingezet voor het meer toegankelijk maken van de Haagse samenleving. Naast aanpassingen in de fysieke toegankelijkheid (o.a. hellingbaan, rolstoeltoegankelijkheid), zijn er ook bijdragen verleend om de sociale en digitale toegankelijkheid te vergroten. Het betreft aanpassingen bij maatschappelijke organisaties, sportverenigingen, kerken, maar ook bij evenementen.
Onbeperkt 070
De gemeente reikte in 2019 voor de derde keer de Onbeperkt 070-prijs uit om positieve beeldvorming en bejegening van mensen met een beperking te stimuleren. Uit 67 inzendingen is het initiatief ‘Tillift voor de Willemsvaart’ als prijswinnaar gekozen.
Tussen wal en schip
De tijdelijke opvangvoorziening Tussen wal en schip voor jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking is ook dit jaar ingezet. Dit is een vorm van begeleid/beschermd wonen voor deze kwetsbare groep die veelal complexe ondersteunings- en zorgvragen heeft. In 2019 zijn 21 personen via deze voorziening opgevangen.
Met zijn allen niet alleen
In mei 2019 is het actieplan ‘Met zijn allen niet alleen’ (RIS 301657) door de gemeenteraad vastgesteld. In het kader van dit actieplan zijn verschillende organisaties ondersteund, zoals Lief en Leedstraten, de Haagse Community tegen Eenzaamheid, OpenJeHart, VraagElkaar en de School voor Eenzijn. Samen bereikten zij meer dan 3.500 Hagenaars. Voor VraagElkaar geldt dat er in 2019 2.250 nieuwe leden zijn bijgekomen en dat er meer dan 2.800 nieuwe vriendschapsmatches zijn gemaakt.
Eenzaamheid
Sinds februari 2019 werken we op basis van het actieplan ‘Met z’n allen niet alleen (RIS301657) en de 19 Haagse persona's die daarvoor zijn ontwikkeld. In het Voorjaar 2019 is de bewustwordingscampagne ‘Eenzaamheid kent vele gezichten. Wie ken jij?’ verspreid in de stad om het taboe op eenzaamheid te doorbreken. Daarnaast is de website www.ehbe.nl gelanceerd als centrale informatieplek voor mensen die tips zoeken of hulp willen bieden. Het bestrijden van eenzaamheid vraagt om een gezamenlijke inzet. Professionals, vrijwilligers, ondernemers en bewoners in de wijken doen mee. Samen bouwen we aan duurzame netwerken en organiseren we activiteiten en begeleiding. Zo zijn er in 2019 onder andere 80 Lief & Leedstraatjes gerealiseerd, zijn 80 ondernemers aangesloten bij onze Haagse Community tegen Eenzaamheid en zijn ruim 2.750 Haagse inwoners geholpen door Vraag Elkaar, Open je Hart en School voor Eenzijn.
Preventie en vroegsignalering
Kansrijke Start
Het actieprogramma Kansrijke Start is in 2019 in Den Haag van start gegaan, waarmee de Haagse aanpak perinatale gezondheid is verbreed. Het programma richt zich op de belangrijke ontwikkeling in de eerste 1.000 dagen van een kind. Het omvat 3 actielijnen: voor, tijdens en na de geboorte. Partners in de publieke gezondheidszorg en medische geboortezorg werken samen, maken afspraken over signaleringsinstrumenten en overdracht naar het centrum voor jeugd en gezin via de jeugdgezondheidszorg.
Nu niet zwanger
Nieuw is de start van het project ‘Nu niet zwanger’. Hiermee wil de gemeente kwetsbaar ouderschap voorkomen of de kinderwens bij vrouwen uitstellen die dak- en thuisloos zijn, illegaal, verstandelijk beperkt, verslaafd, sociaal geïsoleerd of psychisch belast.
Kinderrechten
De doelstellingen op het gebied van kinderrechten, talentontwikkeling en jeugdparticipatie liggen verankerd in het beleidsplan 2018-2020 ‘Haagse jeugd, samen aan zet’. Dit beleidsplan maakt onderdeel uit van het beleidsplan Zorg, jeugd en volksgezondheid ‘Gezond en Veerkrachtig’ Den Haag 2019-2022 (RIS 303812).
In 2019 is informatie gegeven over kinderrechten aan jeugdigen, volwassenen en professionals. Ook is gratis juridisch advies aan jeugdigen gegeven. Op het gebied van talentontwikkeling is geïnvesteerd in initiatieven die gericht zijn op persoonlijke groei en het nemen van verantwoordelijkheid voor de eigen omgeving.
In 2019 zijn belangrijke resultaten behaald. In samenwerking met diverse subsidiepartners van de gemeente hebben ruim 700 kinderen en jongeren gratis juridisch advies gekregen van de Kinder- en jeugdrechtwinkel, hebben 12 middelbare scholen deelgenomen aan het kinderrechtendebat en hebben duizenden jeugdigen, met diverse achtergronden uit verschillende wijken, tijdens de vakantieperiode deelgenomen aan de vakantieactiviteiten.
Er is in 2019 een start gemaakt met het opleiden van de professionals van de centra voor jeugd en gezin (verpleegkundigen, jeugdartsen en gezinscoaches) op het gebied van IMH. Door deze opleiding zijn ze beter toegerust om factoren als hechting en ouderschap met ouders te bespreken.
Integrale vroeghulp
In 2019 zijn 170 kinderen aangemeld bij de integrale vroeghulp. De druk op dit team (inclusief de arts jeugdgezondheidszorg) en het casemanagement was in 2019 onverminderd hoog. Net als in 2018 is er sprake van wachtlijsten bij de medische kinderdagcentra, daghulpgroepen van Jeugdformaat, de GGZ en Kentalis. Ook zijn er wachtlijsten voor een plek in het speciaal basisonderwijs. Kinderen zijn hierdoor moeilijk te plaatsen voor een passend vervolgtraject en de juiste hulp in het gezin kan niet worden ingezet. Dit veroorzaakt extra druk bij het casemanagement. De integrale vroeghulp is daarom in 2019 versterkt met extra casemanagement.
Kinderen van ouders met psychische problemen
In 2019 zijn zo’n 60 gezinnen ondersteund via bureau Basiszorg en nazorg vanuit de aanpak voor kinderen van ouders met psychische problemen en kinderen van ouders met een verslaving. De ondersteuning betrof onder andere weerbaarheidstrainingen en trainingen sociale vaardigheden in het onderwijs, voor kinderen die opgroeien in ongunstige opvoedsituaties en kinderen met beginnende psychische klachten.
Borging van de kindcheck ligt bij de GGZ-behandelaars om bij hun patiënten te vragen naar hun thuissituatie. Daarvoor heeft de GGZ preventie in 2019 een expertiseteam opgericht. Dit team zorgt dat de kinderen van psychiatrische ouders in beeld zijn om hen zo nodig preventief te ondersteunen.
Welzijn en servicepunten XL
Subsidie welzijn 070
Er is in 2019 gefocust op het innovatiever en kleinschaliger organiseren van welzijn via de subsidieregeling welzijn 070, gericht op nieuwe initiatieven in het welzijnswerk. Vanaf 2020 wordt deze verruimd naar innovaties bij bestaande welzijnsinstellingen. In 2019 zijn er 42 aanvragen gehonoreerd.
Servicepunten XL
Voor de ontwikkeling van de Servicepunten XL zijn 3 projecten gestart:
- Het Servicepunt Loosduinen door het samenbrengen van het centrum voor jeugd en gezin, het Wmo-wijkteam, Servicepunt XL en eerstelijnszorg.
- Het samenvoegen van een Servicepunt XL en de bibliotheek in Bouwlust.
- Het verkennen van de mogelijkheden om in Centrum (Rubenshoek) een Servicepunt XL te combineren met eerstelijnszorg en de Helpdesk Geldzaken.
Het aantal cliënten voor de Servicepunten XL bedroeg in 2019 23.400. Daarnaast kregen 9.933 cliënten cliëntondersteuning.
Emancipatie
LHBTI+ en vrouwen
Om input uit de stad op te halen voor de nieuwe beleidsplannen op het gebied van vrouwen- en LHBTI+ emancipatie, hebben in 2019 stadsgesprekken plaatsgevonden. De Stichting Yasmin heeft 850 vrouwen ondersteund om stappen te nemen richting scholing, arbeidsmarkt of maatschappelijke participatie.
COC Haaglanden gaf vele voorlichtingen op scholen en trainingen aan docenten. Daarnaast werd gespecialiseerd maatschappelijk werk geboden aan de LHBTI+-doelgroep. Ook organiseerde het COC in 2019, in samenwerking met regiogemeenten, verschillende evenementen zoals de Coming Out Day en de uitreiking van de John Blankenstein prijs.
Tijdens de internationale vrouwenweek zijn er 5 thema-avonden georganiseerd. Aan deze avonden en een centrale viering op de internationale vrouwendag op 8 maart hebben in totaal 800 personen deelgenomen. Tenslotte is er subsidie verstrekt aan diverse organisaties om gender- en seksuele diversiteit bespreekbaar te maken.
2. Toegang tot hulp en ondersteuning
Wmo-wijkteams, jeugdteams en MDA-teams
JMO
De Haagse inwoner met een hulpvraag staat centraal. We bieden onze dienstverlening wijkgericht, laagdrempelig en integraal aan, in een doorgaande lijn van 0 tot 100 jaar (en ouder). Hiertoe zijn de uitvoeringstaken op het gebied van de Wmo, de Jeugdwet, de jeugdgezondheidszorg (vanuit de Wet publieke gezondheid) en het daklozenloket samengebracht binnen één uitvoeringsorganisatie voor jeugd en maatschappelijke ondersteuning: de JMO. Hiertoe behoren: de Wmo-wijkteams (voorheen een stedelijke toegang), het centrum voor jeugd en gezin en diverse stedelijke teams zoals bijvoorbeeld het daklozenloket en voortgezet onderwijs teams.
Integrale dienstverlening
In 2019 was er sprake van een toename van de zorgvraag. Er is op verschillende terreinen gewerkt aan een meer integrale dienstverlening. In 2019 is de inkoop afgerond ten behoeve van een integraal ondersteuningsaanbod voor de Wmo per 2020. Met dit aanbod zet de gemeente verdere stappen in de realisatie van doorgaande lijnen van ondersteuning voor inwoners, zodat de beoogde beweging beter op gang komt van beschermd wonen in een instelling naar beschermd thuis met ondersteuning in de nabijheid. Ook is het doel dat de overgang van jeugd naar volwassenheid soepeler verloopt. Met doorgaande lijnen van ondersteuning bedoelen we in dit kader dat het niet meer nodig is om een nieuwe aanvraag voor ondersteuning in te dienen als de cliënt zelfstandig gaat wonen (van beschermd wonen naar beschermd thuis) of als de cliënt 18 jaar wordt en nog vervolgondersteuning nodig heeft (18-/18+). Rondom schuldenproblematiek is er in 2019 nauw samengewerkt met het Schuldenlab 070 en het Sociaal Hospitaal.
Schoolmaatschappelijk werk
De aanbesteding voor het schoolmaatschappelijk werk (SMW+) is in 2019 afgerond. Aanbieders van het SMW+ hebben de verplichting om (1) meer focus te leggen op preventie en (2) de samenwerking met maatschappelijke organisaties in de wijk te verbeteren. Hulp kan hierdoor tijdig afgeschaald worden en het netwerk in de wijk van het gezin wordt versterkt. Dit heeft weer een positief effect op het meer duurzaam verbeteren van de opvoedvaardigheden.
3. Gespecialiseerde zorg en ondersteuning
Jeugdhulp en ondersteuning kwetsbare jongeren
Dit zijn voor de gemeente de doelen in 2019:
1. Meer uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugd en ouders.
2. De-medicaliseren, normaliseren en betere preventie.
3. Eerder passende hulp aan gezinnen bieden: zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig.
4. Integrale hulp bieden aan gezinnen volgens het uitgangspunt: één gezin, één plan, één regisseur.
5. Meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden.
6. Versterken van de samenhang met (passend) onderwijs.
In 2019 leverden circa 175 jeugdhulpinstellingen specialistische jeugdhulp aan circa 12.000 cliënten. Dit is inclusief jeugdreclassering en jeugdbescherming. In 2019 zijn in den Haag- in lijn met de algemeen landelijke trend van het hoger zorggebruik- het gebruik en kosten voor de jeugdhulp gestegen.
De insteek was in 2019 om in te zetten op het nieuwe inkooptraject, gericht op resultaatgerichte jeugdhulpverlening om een verbeterslag te maken op de sturing van de jeugdhulp en de transformatiedoelen van de Jeugdwet. Voor 2020 zijn overbruggingsovereenkomsten afgesloten met de jeugdhulpaanbieders. Voor 2021 wordt toegewerkt naar een nieuw contract. We onderzoeken de mogelijkheden om minder aanbieders te contracteren. We investeren in 2020 en verder in de toegang en samenwerking met aanbieders.
Wmo-voorzieningen
Maatwerkarrangement (zorg in natura)
De contracten van de Wmo-maatwerkarrangementen (MWA 2017) liepen eind 2019 af. Daarom vond in 2019 een nieuwe inkoopprocedure plaats. Hiermee zet de gemeente verdere stappen in het realiseren van een soepele overgang van jeugd naar volwassenheid komt de beoogde beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis beter op gang.
Eigen bijdrage
Vanaf maart 2019 geldt een eigen bijdrage voor hulpmiddelen en woningaanpassingen. Cliënten met huishoudelijke hulp, woningaanpassingen of hulpmiddelen betalen € 17,50 per 4 weken. Dit is ongeacht de hoeveelheid ondersteuning, inkomen en vermogen. Cliënten met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum zijn vrijgesteld van een eigen bijdrage. Het besluit tot deze vrijstelling is door de gemeenteraad per medio februari genomen. Formeel is besloten dat de vrijstelling per 1 januari ingaat maar het CAK heeft dit door haar werkwijze pas in maart 2019 kunnen invoeren. Daarnaast geldt een bijdrage voor beschermd wonen en collectief aanvullend vervoer (AV070, voorheen taxibus).
Hulpmiddelen vervoer ouderen en gehandicapten
De gemeente ondersteunt Hagenaars met een beperking als ze niet of niet voldoende mobiel zijn. Dit doet de gemeente via maatwerkvoorzieningen zoals AV070, scootmobielen en rolstoelen en algemene voorzieningen zoals de wijkbus. In 2019 hebben bijna 3.800 nieuwe klanten een vervoersvoorziening in het kader van de Wmo ontvangen. Vanaf 1 juni 2019 wordt AV070 uitgevoerd door Noot. In dit contract komt het sociaal-recreatieve Wmo-vervoer en dagbestedingsvervoer samen. In samenwerking met externe partijen is in 2019 gestart met het ontwikkelen van een businesscase voor het uitbreiden van scootmobielpools, waarmee een efficiënte inzet van scootmobielen wordt beoogd.
Woonvoorzieningen ouderen en mensen met een beperking
Om mensen langer zelfstandig te laten wonen, kunnen ouderen en mensen met een beperking op grond van de Wmo aanpassingen in de woning laten doen, zoals trapliften, het verwijderen van drempels en aanpassingen van badkamers en keukens. In 2019 hebben circa 2.600 cliënten een woonvoorziening vanuit de Wmo ontvangen.
Persoonsgebonden budget
Met een persoonsgebonden budget kunnen inwoners van Den Haag zelf ondersteuning inkopen. Hiervoor kunnen ze een professionele zorgverlener of iemand uit het sociale netwerk inzetten. Ouders kunnen indien het door de gemeente ingekochte aanbod niet passend is, een budget aanvragen waarmee zij zelf voor hun kind de hulp en ondersteuning kunnen inkopen. Met het persoonsgebonden budget (pgb) krijgen inwoners meer regie over de hulp en het stimuleert de eigen kracht en zelfredzaamheid. De pgb-tarieven voor de Jeugdwet zijn marktconform gemaakt.
Het aantal cliënten met een pgb voor de Wmo en/of Jeugdhulp bedraagt bijna 3.000 is in 2019 (licht) toegenomen. De stijging is in lijn met de stijging van het aantal Wmo-meldingen.
Integraal budget
In 2019 is gestart met de voorbereidingen van de pilot Integraal budget. Tot en met december 2021 gaat de gemeente experimenteren met een integraal persoonsgebonden budget zodat cliënten in Den Haag de zorg en ondersteuning uit de Wet langdurige zorg, Zorgverzekeringswet, Jeugdwet en/of de Wmo met één budget kunnen inkopen.
Beschermd wonen en GGZ
Beschermd wonen
In 2019 hebben ongeveer 1.500 mensen gebruik gemaakt van beschermd wonen. Circa 1.200 mensen vanuit zorg in natura (ZIN) en 300 mensen via de persoonsgebonden budgetten. Er is sprake van een stijging van het aantal budgetten ten opzichte van 2018 van ruim 10%. Deze toename past in de trend van de afgelopen jaren en wordt mede veroorzaakt doordat er een nieuwe pgb-aanbieder is gestart in Den Haag.
Per 1 april 2019 is de toegang en het wachtlijstbeheer voor beschermd wonen ondergebracht bij de gemeente. Het is nu eenvoudiger om een indicatie voor begeleiding af te geven, zowel ambulant als intramuraal. Hierdoor zetten aanbieders de zorg flexibeler en meer cliëntgericht in. De gemeente heeft in 2019 het aanbestedingstraject voor een integraal ondersteuningsaanbod voor de Wmo afgerond. Dit aanbod wordt vanaf 2020 gefaseerd ingevoerd.
GGZ proeftuinen
De gemeente heeft in 2019 samen met 14 gespecialiseerde GGZ-wijkteams de integrale aanpak voor personen met verward gedrag uitgevoerd (RIS 299305). Om ondersteuning aan mensen met een ernstige psychiatrische aandoening in de wijk te verbeteren, heeft in 2 proeftuinen (Waldeck-Bohemen en Moerwijk) een doorontwikkeling plaats gevonden. Centraal staat een expliciete keuze voor een wijkgerichte GGZ die maximaal is geïntegreerd en maatschappelijk is ingebed. De zorg en ondersteuning aan mensen met psychische aandoeningen worden zo vormgegeven in nauwe samenwerkingsverbanden tussen GGZ-professionals, mensen met psychische aandoeningen zelf, hun sociale netwerken (waaronder familie) en netwerken van andere voorzieningen in de wijk. Denk bij dit laatste aan sociale wijkzorgteams, andere voorzieningen in het sociale domein, huisartsen en voorzieningen op het gebied van participatie. De proeftuinen zijn inmiddels zichtbaar in de wijk en bewoners van deze wijken weten de teams vaker te vinden.
Verplichte GGZ
In 2019 heeft de gemeente alle voorbereidingen getroffen voor de nieuwe taken in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz). Deze wet is per 1 januari 2020 van kracht. De infrastructuur rondom het ontvangen en beoordelen van meldingen is gerealiseerd. Het traject van het verkennend onderzoek en de noodzakelijke afstemming met het Openbaar Ministerie bij eventueel verplichte zorg zijn ingericht.
Maatschappelijke opvang
In oktober 2019 is in G4-verband over de daklozenproblematiek in de grote gemeenten een brandbrief gestuurd naar de betrokken bewindslieden. In deze brief staat dat de grens is bereikt van wat we als steden zelf kunnen oplossen. De wachttijd voor onderdak en begeleiding is in de grote steden explosief gestegen, ook onder jongeren en gezinnen. Echt grote slagen kunnen we pas maken als er meer sociale huurwoningen en betaalbare woonruimte beschikbaar komen, zodat de uitstroom uit de opvang op gang komt. Door doelmatig en effectief gebruik te maken van de extra middelen, heeft de gemeente Den Haag in 2019 al wel voor verbeteringen gezorgd. Er zijn opvangplaatsen bij gekomen en een groot aantal nachtopvangplaatsen is omgevormd tot 24-uurs opvang.
Opvang Sportlaan
In 2019 is een vervolg gegeven aan de kwalitatieve verbetering en capaciteitsgroei van de maatschappelijke opvang. De extra middelen uit het coalitieakkoord hebben dit mogelijk gemaakt. Per 1 mei 2019 is de grootschalige opvanglocatie aan de Zilverstraat gesloten en de 24-uurs opvangvoorziening met 90 plekken aan de Sportlaan volledig in gebruik genomen.
Wachtlijst
De stijgende trend van het aantal daklozen heeft zich in 2019 voortgezet. Het beroep op (nachtopvang)voorzieningen is fors gestegen. Er zijn in Den Haag meer dan 80 extra opvangplaatsen gecreëerd, maar dit aantal is onvoldoende om iedereen op te vangen. In 2019 is daarom voor het eerst een wachtlijst voor de maatschappelijke opvang ontstaan.
Woningen nodig
De maatschappelijke opvang lijkt steeds meer een woonopgave te worden. Er is te weinig betaalbare woonruimte voor mensen om na de maatschappelijke opvang uit te stromen naar een woning. In de maatschappelijke opvang verblijven daarom mensen en gezinnen die, al dan niet met begeleiding, zelfstandig kunnen wonen maar vanwege het gebrek aan betaalbare woonruimte een plek in de opvang bezet houden. Hetzelfde beeld zien we ook elders in Nederland. Echt grote slagen kunnen we pas maken als er meer sociale huurwoningen en betaalbare woonruimte beschikbaar komt.
10-puntenplan
In juli 2019 is de eerste voortgangsrapportage over het 10-puntenplan maatschappelijke opvang naar de raad gestuurd (RIS 303180).
4. Veiligheid en bescherming
Kinderbescherming
Aanpak kindermishandeling
Aanpak kindermishandeling maakt integraal onderdeel uit van de regiovisie huiselijk geweld Haaglanden (RIS 302207) en de (regionale) aanpak. Over de brede scope van de verschillende ontwikkelopgaven krijgt ook kindermishandeling daarmee specifieke aandacht. Daarnaast is in 2019 binnen de jeugdteams een risicotaxatie-instrument geïmplementeerd. Dit instrument helpt om de risico’s op kindermishandeling en verwaarlozing goed in te schatten. Naast de directe veiligheid, wordt ook het risico op onveiligheid in de toekomst ingeschat. Het instrument helpt professionals om beslissingen te nemen.
(Complexe) scheidingen
Het uniform hulpaanbod van de regio dat de rechtbank mee kan nemen in de beschikking is per 1 februari gestart. Doel: het proces van hulpverlening bij moeilijke echtscheidingen verbeteren, zodat kinderen zo min mogelijk schade ondervinden van het uit elkaar gaan van hun ouders. Er is in 2019 verder geïnvesteerd in hoe professionals nog meer kunnen worden ondersteund met informatie speciaal gericht op de scheiding. Er waren 719 contactmomenten met het Kenniscentrum Kind en Scheiding voor Den Haag in 2019. Dit is een verdriedubbeling ten opzichte van 2018.
Jeugdbeschermingstafel
Met de Jeugdbeschermingstafel wil de gemeente Den Haag hulp met dwang terugdringen. Samen met ouders en de jeugdige wordt gezocht naar laatste mogelijkheden in het vrijwillig kader. De Jeugdbeschermingstafel wordt ingezet bij verzoeken tot onderzoek aan de Raad voor de Kinderbescherming. Hierbij gaat het doorgaans om gezinssituaties die onveilig zijn voor het kind, waar gezagskwesties spelen of andere situaties waar hulp in vrijwillig kader ontoereikend lijken.
In 2019 hebben er in totaal 235 bijeenkomsten plaatsgevonden aan de Jeugdbeschermingstafel. Bij 168 van deze bijeenkomsten is verzocht om een raadsonderzoek naar een ondertoezichtstelling. In 52% van deze verzoeken is besloten een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming te starten. In 30% van deze verzoeken is besloten het onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming uit te stellen, omdat tijdens de bijeenkomst bleek dat er nog mogelijkheden waren in het vrijwillig kader.
Beter samenspel voor veilig opgroeien
De gemeente wil een veilige opvoedsituatie voor alle Haagse jeugdigen. De gemeente is in 2019 gestart met het meerjarige programma Beter samenspel voor veilig opgroeien
(RIS 298404). Ambitie: kinderen duurzaam veilig laten opgroeien én de hoogste kwaliteit bieden voor kinderen die hierin gevaar lopen. In het programma werken de jeugdteams en de jeugdbeschermingsorganisaties samen in de wijk in lokale teams aan een betere afstemming van de werkzaamheden, integratie van werkprocessen, continuïteit bij regievoering en gezamenlijke verantwoordelijkheid bij inzet van jeugdhulp.
Jeugdreclassering
In 2019 heeft de gemeente gesproken met de 3 grootste gecertificeerde instellingen die jeugdreclassering uitvoeren. Op deze manier is het mogelijk om dieper op de thema’s jeugdreclassering en adolescentenstrafrecht in te gaan en waar nodig knelpunten op te lossen. Concreet is er in 2019 aandacht besteed aan de verschillende routes richting jeugdhulp voor de doelgroep die valt onder het jeugdstrafrecht en de samenhang met het toegankelijk maken van de Wmo/jeugdhulp voor de groep 16-23. Hier is ook specifiek voor jeugdreclassering en adolescentenstrafrecht winst te behalen. Eveneens worden sinds 2019 de zij-instromers (jeugdigen die worden opgenomen in een justitiële jeugdinrichting omdat zij niet meewerken aan een taakstraf of jeugdreclasseringsmaatregel) die zonder een maatregel of hulp uitstromen standaard gewogen in het Veiligheidshuis, met als doel: sneller effectieve hulp inzetten.
Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling
Veilig Thuis/huiselijk geweld
Veilig Thuis Haaglanden is voor 9 gemeenten het centrale meldpunt voor advies en melding van huiselijk geweld en kindermishandeling. Deze gemeenschappelijke regeling is organisatorisch ondergebracht bij de gemeente Den Haag en voert uit wat de deelnemende gemeenten gezamenlijk overeenkomen. Uit onderstaand overzicht blijkt dat de instroom van het aantal meldingen bij en adviezen van Veilig Thuis (voor alleen Den Haag) de afgelopen jaren is gestegen.
Toename ten opzichte van voorgaand jaar (in %) | 2018 | 2019 |
Toename aantal meldingen bij Veilig Thuis ten opzichte van vorig jaar | + 10% | + 21% |
Toename aantal adviezen van Veilig Thuisten opzichte van vorig jaar | + 32% | + 7 % |
Melden
We zien dat de instroom van meldingen zowel vanuit professionals (anders dan de politie) als niet-professionals stijgt. Dat lijkt een rechtstreeks gevolg van de aanscherping van de Wet meldcode, die maakt dat beroepsgroepen in bepaalde gevallen verplicht moeten melden. Landelijk loopt er een onderzoek naar de instroom bij Veilig Thuis.
Nieuwe regiovisie
In de zomer van 2019 heeft het college de nieuwe Regiovisie huiselijk geweld 2019 – 2022 aangeboden aan de raad (RIS 303030). Deze visie is opgesteld met betrokken ketenpartners en schetst de 6 ontwikkelopgaven voor de komende jaren: preventie, vroegsignalering, advies en melding, interventies, monitoring, (keten)samenwerking.
Huisverboden
In 2019 zijn in Den Haag 306 huisverboden opgelegd. Aan de achterblijver(s) en de uithuisgeplaatste is hulp verleend. Er is in 2019 gewerkt aan de implementatie van de aangescherpte Wet meldcode en de nieuwe werkwijze Veilig Thuis. Vanuit Veilig Thuis Haaglanden zijn trainingen en bijeenkomsten georganiseerd voor professionals van verschillende beroepsgroepen. Binnen onze eigen JMO-organisatie hebben we een brede meldcode geïmplementeerd en zijn voor de aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling trainingen verzorgd.
Aanpak mensenhandel
De integrale gemeentelijke aanpak mensenhandel is gebaseerd op de pijlers preventie, bestrijding en bescherming van slachtoffers. Deze aanpak betreft alle vormen van mensenhandel: seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting.
In 2019 is het actieprogramma Aanpak mensenhandel voorbereid, dat het tweede kwartaal van 2020 verschijnt.
Zorg voor sekswerkers en prostitutiebeleid
In Den Haag is in 2019 gewerkt aan de zorg en dienstverlening van sekswerkers, verbetering van de positie van sekswerkers en de regulering, handhaving en het toezicht binnen de prostitutiebranche. Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en Mensenhandel (SHOP) heeft voor ruim 140 slachtoffers de zorg gecoördineerd. Het doel van het Haagse prostitutiebeleid is dat sekswerkers veilig en gezond kunnen werken. SHOP, Spot 46, De Haven en belangenorganisatie Liberty The Hague zijn door veldwerk nauw in contact met de doelgroep. Hierdoor kunnen deze organisaties en de gemeente blijven inspelen op de diversiteit aan vragen en behoeften van sekswerkers. Ook heeft het Centrum Seksuele Gezondheid bij het dienstencentrum Spot 46 en de raamstraten soa testen afgenomen bij sekswerkers.
In 2019 is de nieuwe 24-uursopvang geopend van SHOP. In de opvang kunnen (voormalig) sekswerkers en slachtoffers van mensenhandel zelfstandig leren wonen en wordt een springplank geboden naar een stabielere toekomst/maatschappelijke re-integratie.
5.Volksgezondheid
Openbare gezondheidszorg
In het kader van de Haagse nota Volksgezondheid (RIS 284021) zijn met preventieprogramma’s over psychische gezondheid circa 2.100 kinderen, ouders en professionals bereikt. Deze nota maakt onderdeel uit van het beleidsplan Zorg, jeugd en volksgezondheid ‘Gezond en veerkrachtig Den Haag’ 2019-2022 (RIS 303812).
Cijfers
Met de aanpak genotmiddelengebruik zijn bijna 4.600 leerlingen en jongeren bereikt. Ongeveer 3.600 volwassenen/ouders/intermediairs hebben ondersteuning gekregen bij psychische klachten en circa 1.300 ouderen kregen voorlichting over alcohol, medicijngebruik en depressieve klachten. Vanuit de Haagse Aanpak gezond gewicht, uitgevoerd door GGD Haaglanden, hebben 1.200 leerlingen van het primair onderwijs meegedaan met gezonde leefstijllessen.
GGD Haaglanden en ambulancevoorziening
De GGD voert verschillende taken uit op het gebied van de publieke gezondheid bijvoorbeeld ter bestrijding van infectieziekten en het bevorderen van een gezonde leefomgeving. Deze taken vallen binnen de gemeenschappelijke regeling GGD Haaglanden. Hierin participeert de gemeente Den Haag met de 8 andere gemeenten in de regio Haaglanden. Daarnaast voert GGD Haaglanden voor de gemeente een aantal lokale taken uit, zoals Kansrijke start.
Gemeenschappelijke regeling GGD en aanvalsplan Vaccinaties
De GGD heeft in 2019 inzicht gegeven en geadviseerd over de gezondheidssituatie van de Haagse inwoners en uitvoering gegeven aan interventies om zoveel mogelijk gezondheidsverlies te voorkomen. Zo is de gezondheidsmonitor up-to-date gemaakt met cijfers over de vaccinatiegraad, gezondheid onder daklozen en huiselijk geweld. Ook heeft de GGD ondersteund in de uitvoering van het lokale gezondheidsbeleid. Zo werkt de GGD mee aan het aanvalsplan Vaccinaties en zijn de campagnes IkPas en Stoptober uitgerold. Specifiek voor het bestrijden van infectieziekten heeft de GGD bijgedragen aan het succes van de vaccinatiedagen meningokokken ACWY. Daarnaast zijn adviezen uitgebracht over hoe een gezonde leefomgeving kan worden gewaarborgd, onder andere om verontreiniging uit loden leidingen in kraanwater tegen te gaan. Tot slot heeft de GGD, door te adviseren op veiligheidsplannen en door te inspecteren, bijgedragen aan de bescherming van de gezondheid bij grote evenementen.
Ambulancevervoer
De ambulancevoorziening wordt verzorgd door de Regionale Ambulance Voorziening (RAV) Haaglanden. Dit is een samenwerkingsverband tussen 3 ambulancevervoerders in de regio: Ambulancezorg GGD Haaglanden, Witte Kruis Ambulancezorg en Ambulancezorg Zoetermeer. De eerste 2 vervoerders zijn actief in Den Haag.
In 2019 waren de ambulances van het spoedvervoer in 93,4% van alle gevallen binnen 15 minuten ter plaatse, waarmee de kwaliteitsnorm van 95% net niet werd gehaald (2018: 93,8%). Dit is conform het landelijk beeld van de prestatiecijfers.
Nieuwe initiatieven om nog beter aan de kwaliteitsnorm te kunnen voldoen, zijn: de inzet van medium care vervoer, een uitwisselingsproject met ziekenhuizen en de instroom van nieuwe professionals met de bachelor Medische hulpverlener.