Financiering

1a   Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille opgenomen gelden
Medio 2016 was de verwachting dat de rente van langlopende leningen zou stijgen. Daarom is in juni 2016 een langlopende lening afgesloten van € 115 mln. tegen 1,635% en in oktober 2019 opgenomen. In maart 2019 is een 20-jarige lineaire lening van € 250 mln. afgesloten en opgenomen tegen 0,92%.
Onderstaand een overzicht van het totale langlopend geleende bedrag sinds 2015, onderverdeeld in geleende bedragen voor eigen voorzieningen en geleende bedragen die zijn door verstrekt aan derden.

Afloop van hoofdsommen
Ultimo 2019 heeft de gemeente € 1.422 mln. langlopend geleend tegen gemiddeld 1,92%. In 2020 wordt per saldo € 87 mln. afgelost, in 2021 € 74 mln., in 2022 € 106 mln. en in 2023 € 90 mln. Deze bedragen zijn opgenomen in de gemeentebrede liquiditeitsprognose. Op basis van de meest recente liquiditeitsprognose is er geen directe noodzaak de rente- en aflossingsbedragen te herfinancieren.  

1b   Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille uitgezette gelden
De aflossingen hebben vooral betrekking op Grondexploitatie Maatschappij Vroondaal C.V. en de Personeelshypotheken.

Uitgezette gelden per instelling

Afloop van hoofdsommen
Ultimo 2019 heeft de gemeente € 132,4 mln. langlopend uitgeleend tegen 3,81%. In 2020 wordt € 2,5 mln. terugontvangen, in 2021 € 2,6 mln., in 2022 € 34,7 mln. en in 2023 € 8,9 mln. Deze bedragen zijn opgenomen in de gemeente brede liquiditeitsprognose. Dat betekent dat de gemeente de komende jaren minder financiering aan derden heeft uitstaan.

Voorziening langlopende uitgezette leningen
De gemeente heeft €132,4 mln. aan langlopende leningen ingedeeld in risicogroepen.  

Jaarlijks wordt op basis van risico-inschatting van iedere individuele lening de voorziening voor langlopende leningen bepaald. Deze wordt onder meer berekend op basis van de Basel II-norm. Als er 100% zekerheden zijn gesteld wordt geen voorziening gevormd. Zo nodig worden op basis van risico-inschatting afwijkende percentages toegepast. Voor de uitstaande personeelshypotheekportefeuille is geen voorziening opgenomen omdat de spaarpolissen en de onderliggende WOZ waarde 100 procent zekerheid geeft. De voorziening langlopende leningen op basis van de langlopende leningen zonder zekerheid bedraagt in 2019 € 7,2 mln. en wordt voldoende geacht om eventuele risico’s in de portefeuille op te vangen.

1c   Gegarandeerde geldleningen
De afgelopen decennia heeft de gemeente aan organisaties in diverse sectoren borgstellingen verleend voor investeringen in hun materiële activa. Het gaat om maatschappelijk relevante investeringen met een publiek belang. De gemeente Den Haag loopt risico wegens het afgeven van garanties voor leningen die banken aan derden hebben verstrekt.

*   Het gaat hierbij om garantstellingen aan rechtspersonen.
Met raadsvoorstel 411/2000 RIS 80570 "Financiering woningbouw door toegelaten instellingen" heeft de raad ingestemd met doorlopende achtervang overeenkomst met de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw voor alle in de gemeente werkzame of in de toekomst werkzame toegelaten instellingen tot het moment van wederopzegging. Het Waarborgfonds stelt zich onder voorwaarden (kredietwaardigheid instellingen) borg voor de nakomingsverplichtingen van leningen van de toegelaten instellingen (woningcorporaties). Hierdoor kunnen de instellingen ‘goedkoper’ lenen.
Indien het risicovermogen van het waarborgfonds een niveau bereikt dat lager is dan het garantieniveau zoals omschreven in de gesloten overeenkomst met het Waarborgfonds, dient de gemeente renteloze leningen aan het Waarborgfonds te verstrekken, teneinde liquiditeitstekorten bij het Waarborgfonds te voorkomen. Indien er aanspraak van het WSW op de gemeente op basis van bovengenoemde achtervang wordt gedaan zal dit alleen gebeuren indien er onvoldoende eigen vermogen van het WSW enerzijds of, doordat Centraal Fonds voor de volkshuisvesting voor sanering zorgt bij onvoldoende kredietwaardigheid van een corporatie en de achtervangovereenkomsten met het Rijk en de gemeenten (50-50%) anderzijds, zal zijn. Het verlies dat achtervangers kunnen lijden, is beperkt tot de rentederving over leningen die ze bij een calamiteit aan het WSW moeten verstrekken.

Voorziening gegarandeerde geldleningen
Van de totaal uitstaande garanties is voor € 0,9 mln. extra zekerheid verkregen door het recht van eerste hypotheek (verpleeg- en zorginstellingen). Voor de overige uitstaande garanties is geen zekerheid verkregen, waardoor het risico in geval de gemeente wordt aangesproken hoger is. Op basis van de huidige inzichten zijn deze risico’s beperkt waardoor geen aanvullende maatregelen nodig zijn. Bij de berekening van de voorziening is hiermee rekening gehouden. De voorziening gegarandeerde geldleningen is berekend conform de systematiek van het Basel II-akkoord. De voorziening per 31 december 2019 komt uit op € 0,1 mln. Gezien de omvang van de totale garantieportefeuille gaat het om een gering risico.

1d   Lange financieringspositie 2019 (langer dan één jaar)
De lange financieringsbehoefte is in theorie het verschil tussen de vaste activa van de balans (materiele en financiële vaste activa) en het lang vermogen aan de passiefzijde van de balans. De uitkomst geeft aan of er een financieringsbehoefte of een financieringsoverschot is op de langlopende financieringspositie. De financieringspositie ultimo 2019 is als volgt opgebouwd:

In maart 2019 heeft de gemeente een 20 jarige lineaire lening opgenomen van € 250 mln. voor de financiering van de gerealiseerde investeringen 2018. De lange financieringsbehoefte is sinds enkele jaren aan het toenemen. Voor de reguliere investeringen en aflossingen op langlopende leningen in 2019 is daarom in 2016 al een langlopende lening met uitgestelde storting (zogeheten forward) afgesloten van € 115 mln. en opgenomen in oktober 2019. Hierna resteert er nog een financieringstekort van € 209 mln. wat ingelopen zal worden bij ontvangst van de verkoopopbrengst Eneco. Met de aangetrokken leningen is het uitgangspunt gevolgd dat de langdurige kapitaalbehoefte wordt gefinancierd met langlopende leningen.