Bedrijfsvoering

In mei 2019 is door het college het integriteitsplan “Vanzelfsprekend Integer” vastgesteld. Het plan ziet op het borgen van de ambtelijke integriteit via drie lijnen: 

1. Bescherming, door duidelijke en vindbare procedures en regels, zicht op risico’s en goed ingerichte processen, en door heldere rollen en verantwoordelijkheden.

• Regeling omgaan met ongewenst gedrag is aangepast
• De VOG-regeling is aangepast en  implementatie in gang gezet
• Start gemaakt voor nieuwe regeling Stuurgroep integriteit
• Het vertrouwenswerk is uitgebreid met een externe vertrouwenspersoon. Er zijn afspraken gemaakt voor 2020 om te starten met het maandelijks spreekuur integriteit op het Spui door de externe vertrouwenspersoon.
• Er is een start gemaakt met een aangepaste regeling melden integriteitsschendingen
• Onderzoek gedaan naar verdieping risicomanagement integriteit

2. Bewustwording, door leidinggevenden in positie te brengen om in een veilige omgeving te spreken over dilemma’s, waarbij een gevarieerd aanbod van trainingen en instrumenten ingezet kan worden. 

• De informatie op Werknet over integriteit is verbeterd en verhelderd
• Er is een contentkalender opgesteld, welke structuur geeft om regelmatig over integriteit te communiceren.
• De gemeente Den Haag heeft meegewerkt aan een onderzoek waarin onderzocht werd wat leidinggevenden nodig hebben om ethisch leiderschap te kunnen laten zien. De uitkomsten worden gebruikt om leidinggevenden beter bij hun rol op het gebied van integriteitsbeleid te ondersteunen.
• Er is een visie ontwikkeld op basis waarvan leidinggevenden structureel ondersteund worden op ethisch leiderschap
• Er is een bijeenkomst met de Top 36 over de rol van de top bij integriteitsbeleid geweest
• Er is een e-learning integriteit beschikbaar
• Er zijn workshops ‘Integriteit de Baas workshop beschikbaar gesteld

3. Handhaving, door het creëren van een veilige meldomgeving en zorgvuldige, consequente en rechtvaardige afhandeling.

• De onderzoekscapaciteit is uitgebreid
• Er wordt gewerkt aan het professionaliseren van het integriteitsonderzoek
• De meldingsbereidheid is onderzocht door vragen hierover op te nemen in het medewerkers onderzoek
• Proces van het aanleveren van zaken aan de stuurgroep is aangepast

Met deze maatregelen heeft het onderwerp integriteit een stevige plek gekregen in de organisatie, en is het  proces op gang gebracht om integriteit stevig te verankeren in het dagelijks handelen, opdat integriteit een vanzelfsprekend onderdeel is van het dagelijks werk. 

Naar aanleiding van de gebeurtenissen in het najaar is prioriteit gegeven aan een open gesprek over integriteit. Het GMT heeft meerdere sessies met medewerkers gehouden en er zijn naar aanleiding van deze gesprekken veel gesprekken over integriteit gevoerd. Ook is het vertrouwenswerk versterkt met een externe vertrouwenspersoon om medewerkers extra mogelijkheden te geven om mogelijke dilemma’s te bespreken.

Naast beleid rond ambtelijke integriteit zijn er in 2019 grote stappen gezet op het gebied van bestuurlijke integriteit waarbij de pijlers uit “Vanzelfsprekend integer” zoveel mogelijk gevolgd worden.

Zo heeft op verzoek van de burgemeester een screening op integriteitsrisico’s plaatsgehad van de huidige collegeleden en is er een Meldpunt bestuurlijke integriteit opgericht. Ook met de raad is de burgemeester in gesprek gegaan over integriteit. Er is opdracht gegeven voor een externe evaluatie van het integriteitsbeleid, waarbij ook de bestuurlijke integriteit wordt betrokken. Daarnaast is het onderwerp bestuurlijke integriteit onderwerp van gesprek in het college van burgemeester en wethouders. In een brief aan de gemeenteraad heeft de burgemeester zijn visie op het integriteitsbeleid en de voorstellen die hij in voorbereiding heeft uiteengezet.

Meldingen ongewenst gedrag
In 2019 hebben zich 264 medewerkers gericht tot een vertrouwenspersoon omgangsvormen. De decentrale
vertrouwenspersonen omgangsvormen registreren de meldingen uit hun dienst in het centrale
registratiesysteem bij het Bureau Integriteit.

Toelichting
In de categorie ‘geen ongewenst gedrag’ worden meldingen geregistreerd die geen betrekking hebben op
ervaren ongewenst gedrag, maar waarvoor wel een beroep wordt gedaan op het vertrouwenswerk. De
vertrouwenspersonen verwijzen deze melders veelal door naar de juiste instantie. Onder ‘ander ongewenst
gedrag’ worden alle meldingen van ervaren ongewenst gedrag opgenomen die niet in de daarboven
genoemde categorieën thuishoren, zoals liegen en disrespectvolle bejegening.
In bovenstaand overzicht zijn ook de meldingen verwerkt die zijn gedaan bij de externe vertrouwenspersoon.

We zien een toename van het aantal meldingen ongewenst gedrag. De verklaring daarvoor zoeken we in de omvangrijke aandacht voor het onderwerp in 2019, de intensiteit van de interne communicatie op dit onderwerp en het verlagen van de drempel voor meldingen door bijvoorbeeld te starten met spreekuren integriteit.

Casuïstiek

Er zijn in 2019 92 meldingen van (vermoedens van) integriteitsschendingen geregistreerd. Daarbij gaat het enkel om de meldingen die binnen zijn gekomen bij het meldpunt ambtelijke integriteit.

Onderverdeeld naar type schending ziet het er als volgt uit:

*Eén melding kan meerdere schendingen betreffen.

Naar aanleiding van 33 van de 92 geregistreerde meldingen is een feitenonderzoek gestart. In de andere gevallen was er geen sprake van een concreet vermoeden van een integriteitsschending door een ambtenaar of was geen onderzoek nodig (bijvoorbeeld omdat een melding in de lijn werd afgehandeld). Bij 21 van de 92 meldingen is een integriteitsschending vastgesteld en als zodanig gesanctioneerd.